Psikiyatri

DETAYLAR


Psikiyatri, 2000 yıldan daha eskiye dayanan bir kavram olarak bilinir. Eski Yunan kültürüne, Aristo’ya kadar giden Psikiyatri, psyche (ruh, zihin, nefes) kelimesi ile logos (bilgi ya da düzenli sözler topluluğu) kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuştur. Yani ruh ya da zihin bilgisi anlamına geldiği söylenebilir. Ancak günümüzde kullanılan şekli ile sadece ruhu ya da zihni değil insan davranışlarının tamamını inceleyen ve açıklamaya çalışan bilim dalı olarak ifade edilebilir.

İlk ortaya çıktığı dönemlerde felsefenin alt dallarından biri olarak kabul edilen Psikiyatri, zaman içinde daha kapsamlı ve kendi başına bir dilim dalı olarak kabul edilen bir kavramdır. Yeni ortaya atıldığı dönemde insan zihninin yapısını incelemeyi hedefliyordu. Ancak insan zihnini gözlemlemek olanaksızdı. Bu nedenle gözlemlenebilen davranışların bilimsel olarak incelenmesi şeklinde tanımlandı. Bu tanım ise insan zihninin davranışlar üzerinde yaptığı etkiyi devre dışı bırakıyordu. Bunun üzerine düşünme ve bellek süreçlerini önemseyen ve zihinsel aktiviteleri inceleyen bilişsel Psikiyatri kavramı ortaya çıkmıştır. Modern Psikiyatri anlayışına göre ise davranışları ve bunun altındaki zihinsel süreçleri inceleyen bir bilim dalı olarak kabul edilmektedir. Ancak zihinsel ya da bilişsel olarak adlandırılan aktiviteleri direkt olarak gözlemlemek mümkün değildir. Bu nedenle organizmaların davranışları gözlemlenerek ve nörolojik olarak tespit edilen bulgular kullanılarak varlıkları ispatlanır. Yani insanların üzüntü, sevinç, hayal kurma (Psikiyatrik olaylar) gibi olaylar sırasında sergilediği davranış biçimlerinin çözümlenmesi için kullanılan yöntemler (gözlemleme, nörolojik incelemeler ve benzerleri) Psikiyatri biliminin alanına girmektedir.

Bu durumda Psikiyatrinin tanımlanmasında veya uygulamasında 3 temel kavramdan söz edilebilir:

  • Organizma: Aslında her türlü canlı türü anlamına gelmektedir. Ama Psikiyatride kast edilen organizma insanlardır. Bazı hayvan türleri de insan davranışları ile karşılaştırılmak üzere yapılan deneylere konu olmuştur.
  • Davranış: Bahsedilen organizmanın yani Psikiyatri söz konusu olduğuna göre insanların ve ender durumlarda bazı hayvanların doğrudan veya dolaylı olarak gözlemlenebilen ağlamak, gülmek, düşünmek, duygulanmak gibi etkinliklerdir.
  • Zihinsel Oluşumlar: Davranışların meydana çıkmasına neden olan beyinsel faaliyetlerdir.

Psikiyatri bilim dalı insan davranışlarını ve bunların ortaya çıkma süreci olan zihinsel faaliyetleri inceleyen ve nedenlerini açıklayan bir bilim dalı olarak kabul edilebilir. Psikiyatri başlığı altında ise belli konular ya da toplumun belli kesimleri üzerine uzmanlık geliştirilen dallar vardır. Bunların arasında biyolojik işleyişlerle insan davranışları arasındaki ilişkileri inceleyen biyolojik Psikiyatri, iş yeri koşullarındaki insan davranışlarını inceleyen endüstri ve örgüt Psikiyatrisi, patolojik hastalıkların tanısı, tedavisi ve nedenleri gibi alanlara yoğunlaşan klinik Psikiyatri gibi alt dallar bulunuyor. Tabi patolojik durumlar söz konusu olmadığında bireylere yardımcı olmayı hedefleyen danışmanlık Psikiyatrisi, öğrenme ya da algı gibi temel Psikiyatrik işlevler üzerine yoğunlaşan deneysel Psikiyatri, insanların fiziksel, zihinsel ve sosyal yönlerden hayat boyu gelişimlerini inceleyen gelişimsel Psikiyatri de önemli alt dallar arasında bulunuyor.

Doktorlar


Psikolog Cansu ABALI

Psikiyatri

Dr. Zerrin KILIÇARSLAN

Psikiyatri